ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΥΣ ΣΤΟ ΙΚΑ

ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΥΣ ΣΤΟ ΙΚΑ

14 ΣΗΜΕΙΑ ΓΙΑ ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ

Τα 14 σημεία «κλειδιά» του τελευταίου ασφαλιστικού νόμου για όσους ασφαλισμένους του ΙΚΑ επιθυμούν να συνταξιοδοτηθούν μέσα στο έτος.

Οι ασφαλισμένοι θα πρέπει να προσέξουν κάποια σημεία προκειμένου να δουν αν θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα και αν τους συμφέρει να συνταξιοδοτηθούν. Μάλιστα , στο μίνι αυτόν οδηγό παρατίθενται και παραδείγματα για περιπτώσεις ασφαλισμένων που έχουν θεμελιώσει δικαίωμα ή που θα θεμελιώσουν δικαίωμα ή μέσα στο τρέχον έτος. Ο ασφαλιστικός νόμος έχει φέρει από 1.1.2013 σαρωτικές αλλαγές στη συνταξιοδότηση τόσο των παλιών όσο και των νέων ασφαλισμένων του ΙΚΑ. Από 1.1.2013 ως γενική προϋπόθεση πλήρους συνταξιοδότησης καθορίζεται η συμπλήρωση 40 ετών ασφάλισης και του 62ου έτους της ηλικίας. Επιπλέον, με τις κοινοποιούμενες διατάξεις προβλέπεται ότι:

Α) στις περιπτώσεις συνταξιοδότησης από 1.1.2013 και εφεξής, εφαρμόζονται οι προϋποθέσεις του άρθρου 10 του ν. 3863/2010 , όπως διαμορφώνονται ως προς το χρόνο ασφάλισης καιτα όρια ηλικίας από 1.1.2015 και εφεξής , προστιθέμενων, ταυτόχρονα 2 ετών στα διαμορφούμενα όρια ηλικίας.

Β) από 1.1.2013 όλα τα ισχύοντα κατά τις 31.12.2012 όρια ηλικίας συνταξιοδότησης (όπου αυτά προβλέπονται ) , των φορέων κοινωνικής ασφάλισης αρμοδιότητας υπουργείου Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας και της Τράπεζας της Ελλάδος αυξάνονται κατά 2 έτη.

ΤΑ ΣΗΜΕΙΑ – ΚΛΕΙΔΙΑ.

1. Ασφαλισμένος με 10.500 ένσημα: Γ ια τους ασφαλισμένους που συνταξιοδοτούνται λόγω 35ετίας από 1.1.2013 αναπροσαρμόζεται στα 12.000 τα ημερομίσθια, ενώ το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης διαμορφώνεται στο 62ο έτος.
2. Ασφαλισμένη με 10.000 ένσημα: αν είναι γυναίκα από 1.1.2013 το όριο ηλικίας λήψης πλήρους σύνταξης αυξάνεται στο 62ο και ο απαιτούμενος χρόνος ασφάλισης αυξάνεται στις 12.000 ημέρες. Σε ότι αφορά τη λήψη μειωμένης σύνταξης από 1.1.2013 , το όριο ηλικίας διαμορφώνεται στο 60ο και , εν συνεχεία, το όριο αυτό σταδιακά προσαυξάνεται και καταργείται, μέσω της προσθήκης ενός εξαμήνου ανά έτος και μέχρι τη συμπλήρωση του 62ο έτους.
3. Ασφαλισμένος με 10.000 ένσημα: Το 63,5 έτος της ηλικίας που αποτελεί το όριο ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης με τη συμπλήρωση 10.000 ημερών ασφάλισης μέχρι και 31.12.2012 , στο 67ο ενώ το 60ο έτος της ηλικίας που αποτελεί το όριο ηλικίας μειωμένης συνταξιοδότησης με τον ίδιο χρόνο ασφάλισης, αυξάνεται από 1.1.2013 στο 62ο.
4. Ασφαλισμένη με 4.500 ένσημα: Για όσες συνταξιοδοτούνται με 4.500 ημέρες ασφάλισης το όριο ηλικίας πλήρους και μειωμένης συνταξιοδότησης από 1.1.2013 αυξάνονται αντίστοιχα στο 67ο έτος και 62ο έτος . Οι γυναίκες αυτής της κατηγορίας δικαιούνται πλήρη και μειωμένη σύνταξη, με τη συμπλήρωση των ορίων ηλικίας που διαμορφώνονται κατά το έτος συμπλήρωσης , αντίστοιχα , του 60ου και του 55ου έτους της ηλικίας.
5. Μητέρες ανηλίκων: για τις μητέρες ανήλικων παιδιών αυξήθηκαν από 1.1.2013 , τα όρια ηλικίας λήψης πλήρους και μειωμένης σύνταξης. Έτσι διαμορφώνονται από 1.1.2013 5.500 ένσημα με συμπλήρωση του 67ου έτους ή του 62ου και μειωμένη.
6. Άνδρες με βαρέα και ανθυγιεινά: Για τους ασφαλισμένους /ες που συνταξιοδοτούνται με 10.500 ημέρες ασφάλισης, εκ των οποίων τουλάχιστον 7.500 ημέρες στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, ανακαθορίστηκαν από 1.1.2013 τα όρια ηλικίας για πλήρη και μειωμένη σύνταξη . Συγκεκριμένα τα όρια ηλικίας ανακαθορίζονται σταδιακά από το 60ο και 9 μήνες το 2013 για πλήρη σύνταξη στο 62ο και από το 58ο και 9 μήνες στο 60ο για μειωμένη.
7. Γυναίκες με βαρέα και ανθυγιεινά : για τις γυναίκες ασφαλισμένες που συνταξιοδοτούνται με 4.500 ημέρες ασφάλισης, εκ των οποίων τουλάχιστον 3.600 στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα και εξ αυτών 1.000 να έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία 13 χρόνια πριν από τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης, εναρμονίστηκαν από 1.1.2013 το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης με το ισχύον – σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσης παραγράφου όριο ηλικίας για τους άνδρες ασφαλισμένους στον ΚΒΑΕ , δηλαδή το 62ο. οι ασφαλισμένες αυτής της κατηγορίας δικαιούνται σύνταξης με το όριο ηλικίας που διαμορφώνεται κατά έτος συμπλήρωσης των 4.500 ημερών ασφάλισης, εκ των οποίων τουλάχιστον 3.600 στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα και εξ αυτών 1.000 τουλάχιστον να έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία 13 χρόνια πριν από την συμπλήρωση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης.
8. Θεμελίωση δικαιώματος: οι ασφαλισμένοι που έχουν θεμελιώσει ή κατοχυρώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 31.12.2012 διατηρούν το δικαίωμα να συνταξιοδοτηθούν οποτεδήποτε με τη συμπλήρωση του κατά περίπτωση απαιτούμενου χρόνου ασφάλισης και ορίου ηλικίας , χωρίς να θίγονται από τις μεταβολές που επέρχονται στις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης με την παρούσα ρύθμιση από 1.1.2013 και εφεξής.
9. Προσωρινή σύνταξη : απονέμεται σε όλες τις περιπτώσεις ασφάλισης και ενδείκνυται στις περιπτώσεις της διαδοχικής , που όμως υπάρχει επαρκής χρόνος ασφάλισης στον απονέμοντα φορέα, για να διαφαίνεται η δυνατότητα λήψης της σύνταξης εκ των προτέρων. Το ποσό της προσωρινής σύνταξης είναι περίπου το 80% του τελικού ποσού της κύριας σύνταξης. Στις περιπτώσεις που είναι δύσκολος ο υπολογισμός του ποσού από τον απονέμοντα φορές (δεν υπάρχουν σαφή στοιχεία, υπάρχουν χρόνοι διάσπαρτοι σε πολλά Ταμεία κ.λ.π) χορηγείται το 80% του αντίστοιχου κατώτατου ορίου. Με την οριστική απόφαση ο ασφαλισμένος λαμβάνει αναδρομικά τις διαφορές που προκύπτουν ανάμεσα στα ποσά που έχει λάβει μέχρι σήμερα και σε όσο κανονικά θα λάβανε.
10. Δεν μπορούν να εξαγοράσουν πλασματικά: δεν μπορούν να εξαγοράσουν τα πλασματικά έτη του νόμου του 2012 για να θεμελιώσουν δικαίωμα εντός του 2012 οι άνδρες ασφαλισμένοι, Μέχρι πέρσι δεν είχε επέλθει αλλαγή στο όριο ηλικίας τους και επομένως δεν απέκτησαν ποτέ το εν λόγω δικαίωμα. Οι συγκεκριμένοι ασφαλισμένοι μπορούν να εξαγοράσουν όνο τη στρατιωτική τους θητεία και να κάνουν χρήση του χρόνου ανεργίας και ασθενείας που έχουν επιδοτηθεί την τελευταία 10ετία. Αντίστοιχα δεν μπορούν να εξαγοράσουν τα «καινούργια» πλασματικά έτη οι γυναίκες που είχαν συμπληρώσει μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2010 το 60ο έτος της ηλικίας τους , καθώς δεν αυξάνεται το ηλικιακό όριο πλήρους συνταξιοδότησης. Οι ασφαλισμένες που είχαν συμπληρώσει τα 60 το 2010 έχουν κατοχυρώσει το δικαίωμά τους για πλήρη σύνταξη κι έτσι δεν μπορούν να κάνουν χρήσης των πλασματικών ετών για να φτάσουν τα 4.500 ένσημα που είναι απαραίτητα για τη λήψη σύνταξης. Ωστόσο, μπορούν να χρησιμοποιήσουν τους χρόνους που επιτρεπόταν με τον 2084/1992 δηλαδή το χρόνο επιδοτούμενης ανεργίας, ασθενείας εντός της 10ετίας και κύησης – λοχείας.
11. Συνταξιοδότηση χωρίς όριο ηλικίας: από το 2011 καταργήθηκε το δικαίωμα συνταξιοδότησης χωρίς όριο ηλικίας. Όμως όσοι είχαν μέχρι την ημερομηνία αυτή συμπληρωμένες 11.100 ημέρες ασφάλισης στον ίδιο φορέα μπορούν να συνταξιοδοτηθούν χωρίς όριο ηλικίας. Σημειώνεται πως χωρίς όριο ηλικίας μπορούν να συνταξιοδοτηθούν και οι μητέρες ανάπηρων τέκνων ασφαλισμένες στα Ταμεία αρμοδιότητας του Υπουργείου Εργασίας , που έχουν συμπληρώσει 25 πραγματικά έτη ασφάλισης. Δεν μπορούν να εξαγοραστούν πλασματικά για την συμπλήρωση 25ετίας.
12. Πέναλτι στη μειωμένη : στον ιδιωτικό τομέα η μείωση είναι πάντοτε 6% για κάθε έτος πριν από τη συμπλήρωση των προϋποθέσεων για την πλήρη σύνταξη. Το ίδιο ισχύει και όταν κάποιος από τους φορείς συμμετέχει στην απονεμόμενη σύνταξη με τις διατάξεις της διαδοχικής.
13. Διαδοχική ασφάλιση: νέος τρόπος υπολογισμού της σύνταξης εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου 2011 σε όσες περιπτώσεις υπάρχει διαδοχική ασφάλιση, καθώς έχουν αλλάξει όλοι οι συντελεστές. Οι νέες ρυθμίσεις έχουν οδηγήσει στην αύξηση των συντάξεων κατά μέσο όρο 12% για μεγάλες κατηγορίες ασφαλισμένων σε σχέση με το ποσό που θα έπαιρναν εάν είχαν αποχωρήσει μέχρι το τέλος του 2010.
14. Εξαιρέσεις στην αύξηση των ορίων ηλικίας: εξαιρούνται από την αύξηση των ορίων ηλικίας ή/και του χρόνου ασφάλισης: α) οι ασφαλισμένες που θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης ως μητέρες τέκτων ανίκανων για κάθε βιοποριστική εργασία σύμφωνα με γενικές ή ειδικές διατάξεις, καθώς και οι χήροι πατέρες ανίκανων για κάθε βιοποριστική εργασία τέκνων και β) οι ασφαλισμένοι των φορέων κοινωνικής ασφάλισης αρμοδιότητας υπουργείου Εργασίας , Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας , που έχουν ενταχθεί στο καθεστώς εργασιακής εφεδρείας του ν. 4024/2011.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ.

• Ασφαλισμένη μητέρα που κατά το έτος 2012 συμπληρώνει 5.500 ημέρες ασφάλισης και συγχρόνως έχει ανήλικο παιδί μπορεί να υποβάλλει αίτηση για πλήρη σύνταξη με την συμπλήρωση του 60ου έτους της ηλικίας ή του 55ου έτους για μειωμένη.
• Ασφαλισμένη μητέρα που συμπληρώνει από 1.1.2013 και εφεξής 5.500 ημέρες ασφάλισης και έχει συγχρόνως ανήλικο παιδί μπορεί να μπορεί να υποβάλλει αίτηση για πλήρη σύνταξη με την συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας ή του 62ου έτους για μειωμένη.
• Ασφαλισμένος που συμπληρώνει τις 10.000 ημέρες ασφάλισης το έτος 2012 θα συνταξιοδοτηθεί με πλήρες ποσό σύνταξης όταν συμπληρώσει το 63,5ο έτος της ηλικίας (ακολουθεί δηλαδή το όριο ηλικίας όπως έχει διαμορφωθεί κατά το έτος 2012).
• Ασφαλισμένος που συμπληρώνει τις 10.000 ημέρες ασφάλισης από 1.1.2013 θα συνταξιοδοτηθεί στο 67ο έτος της ηλικίας με πλήρες ποσό σύνταξης ή στο 62ο με μειωμένο ποσό σύνταξης.
• Ασφαλισμένη με 4.500 ημέρες ασφάλισης που συμπληρώνει το 60ο έτος της ηλικίας της το έτος 2012 μπορεί να υποβάλει αίτηση για πλήρη σύνταξη με την συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας.
• Ασφαλισμένη με 4.500 ημέρες ασφάλισης που συμπληρώνει το 60ο έτος της ηλικίας της από 1.1.2013 και μετά μπορεί να υποβάλει αίτηση για πλήρη σύνταξη με την συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας.
• Ασφαλισμένη με 4.500 ημέρες ασφάλισης που συμπληρώνει το 55ο έτους της ηλικίας της το έτος 2012 μπορεί να υποβάλει αίτηση για μειωμένη σύνταξη με την συμπλήρωση του 57ου έτους της ηλικίας. Το ποσοστό της μείωσης για την συγκεκριμένη ασφαλισμένη, μολονότι θα υπολογίζεται από το 67ο έτος της ηλικίας , θα διατηρείται στα 60/200
• Ασφαλισμένη με 4.500 ημέρες ασφάλισης που συμπληρώνει το 55ο έτος της ηλικίας της από το έτος 2013 και εφεξής μπορεί να υποβάλεις αίτηση για μειωμένη σύνταξη με τη συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας. Το ποσοστό της μείωσης για την συγκεκριμένη ασφαλισμένη θα διατηρείται στα 60/200, αν η διαφορά της ηλικίας της κατά την υποβολή της αίτησης για μειωμένη σύνταξη και του 67ου έτους της ηλικίας (απαιτούμενο όριο ηλικίας για πλήρη σύνταξη είναι άνω των 5 ετών.
• Ασφαλισμένος που το έτος 2012 έχει πραγματοποιήσει 10.500 ημέρες ασφάλισης , εκ των οποίων 7.500 τουλάχιστον στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, δικαιούται σύνταξη με τη συμπλήρωση του 56ου έτους και 6 μηνών για πλήρη σύνταξη και του 54ου έτους και 6 μηνών για μειωμένη.
• Ασφαλισμένος που το έτος 2015 θα πραγματοποιήσει 10.500 ημέρες ασφάλισης, εκ των οποίων 7.500 τουλάχιστον στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, δικαιούται σύνταξη, με την συμπλήρωση του 62ου για πλήρη σύνταξη και του 60ου για μειωμένη.
• Για νέα ασφαλισμένη που υποβάλλει αίτηση για συνταξιοδότηση ως μητέρα ανηλίκου κατά το έτος 2012 πρέπει κατά την υποβολή της αίτησης συγχρόνως να έχει συμπληρώσει 6.000 ημέρες ασφάλισης και το 55ο έτος , για μειωμένη και να έχει και ανήλικο παιδί.
• Νέα ασφαλισμένη που υποβάλλει αίτηση για συνταξιοδότηση ως μητέρα ανηλίκου από το έτος 2013 και εφεξής , πρέπει κατά την υποβολή της αίτησης συγχρόνως να έχει συμπληρώσει 6.000 ημέρες ασφάλισης και το 67ο έτος της ηλικίας , για πλήρη σύνταξη ή το 62ο έτος για μειωμένη και να έχει και ανήλικο παιδί.
• Ασφαλισμένος που συμπληρώνει 4.500 τουλάχιστον ημέρες ασφάλισης , εκ των οποίων οι 3.375 σε ΒΑΕ (άρθρο 24 παρ 3 του ν. 2084), έως 31.12.2012 δικαιούται πλήρους σύνταξης στο 60ο έτος της ηλικίας, εφόσον το συμπληρώνει έως και 31.12.2012. στην περίπτωση ωστόσο που συμπληρώνει το 60ο έτος μετά την 1.1.2013 , το όριο ηλικίας αυξάνεται κατά 3 έτη και ως εκ τούτου ο συγκεκριμένος ασφαλισμένος θα δικαιωθεί πλήρους σύνταξης με την συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας.

Το Προεδρείο του ΣΥΓΤΕ

Δ. Καλόγηρος, Ι. Νικολαΐδης, Χ. Τασσόπουλος, Τ. Μαλικούρης , Κ. Αλεξόπουλος

.